تایمر چیست ؟ انواع تایمر

تایمر چیست ؟

تایمر چیست : تایمر یا رله زمانی مجموعه کلیدی است که از یک سری کنتاکت های باز و بسته تشکیل شده است. مکانیزم عملکرد تایمرها بدین شکل می باشد که با وصل جریان برق به منبع تغذیه آن، بر اساس تنظیمی که روی آن صورت گرفته و پس از مدت زمان تعیین شده عمل می کند و کنتاکت های داخلی آن تغییر وضعیت می دهند، بدین صورت که کنتاکت های بسته آن باز و کنتاکت های باز آن بسته می شوند.

مختصری در رابطه با تایمرها

یکی از ساده ترین راه ها برای کنترل دستگاه های برقی استفاده از کلید یا رله می باشد. به این ترتیب که هر زمان نیاز به خروجی داشته باشیم کلید را روشن کرده و در این صورت کلید را خاموش می نماییم.

در برخی کاربردها نیاز است که بعد از تحریک شدن کلید؛ خروجی بعد از مدتی فعال گردد، در این شرایط می بایست از وسیله ای دیگر به نام تایمر استفاده نمود.

تایمرها انواع مختلفی دارند و هریک به منظور کاربردی خاص مورد استفاده قرار می گیرند. برخی تایمرها استفاده های صنعتی دارند و برخی استفاده های خانگی دارند.

یکی از انواع تایمرها، تایمر های الکتریکی هستند که اين تايمرها داراي يك كنتاكت باز و يك كنتاكت بسته هستند. ساختمان داخلي آن از قطعات الكترونيكي همچون آی سي و ترانزيستور تشكيل شده است .

اساس كار اين تايمرها براساس زمان شارژ و دشارژ خازنها مي باشد.

در اين تایمرها مي توان با چرخاندن ولوم تنظيم زمان ، زمان مورد نظر را با تغيير زمان شارژ يا دشارژ خازن تغيير داد.

تایمرها به دو دسته کلی زیر تقسیم می شوند

۱- تایمرها یا کلیدهای زمانی آنالوگ

۲- تایمرها یا کلیدهای زمانی دیجیتال

و هر کدام یک از این دسته ها به سه قسمت نصب روی ریل، پریز دار و نصب روی دیوار تقسیم می شوند.

و باز هم تقسیم بندی اینکه برای ۶۰ دقیقه بخواهید یا روزانه یا هفتگی وجود دارد. که تنظیمات هر کدام مقداری تفاوت دارد. و حتی مدل دیجیتال آن نرم افزار خاص خود را دارد.

الف ) تایمر سخت افزاری

ب ) تایمر نرم افزاری

انواع تایمر سخت افزاری

۱- تایمر مکانیکی

مکانیزم کار تایمر مکانیکی مشابه ساعت زنگ دار مکانیکی می باشد ساده ترین و قدیمی ترین نوع تایمر مکانیکی ساعت قد بلند است که در آن یک مقدار ثابت شن و ماسه از طریق یک بازه باریک از یک محفظه به دیگری برای اندازه گیری یک فاصله زمانی تخلیه می شود .

۲- تایمر موتوری یا الکترو مکانیکی

اين نوع تايمر از يك موتور كوچك با قطب چاك دار تشكيل شده است كه از طريق چرخ دنده يك ديسك را در مقابل ميكروسوئيچ مي چرخاند.

ساختمان داخلي تايمر موتوري: محل ديسك در لحظه شروع بكار، قابل تنظيم است و پس از تنظيم زمان آن (توسط زائده خارجي) و تغذيه تايمر، موتور با دور ثابت به گردش در مي آيد و با گردش موتور، زمان تايمر شروع مي شود.

پس از گردش، به علت برخورد با زائده ديسك متوقف مي شود و به ميكرو

سوئيچ داخلي فرمان مي دهد و كنتاكت هاي تايمر عمل مي كنند و بطور اتوماتيك قطع مي شوند و موتور از كار مي افتد. زمان وصل اين رله ها از دهم ثانيه تا بطور دائم قابل تنظيم است.

۳- تایمر الکترونیکی

از تايمرهاي الكترونيكي براي تنظيم زمان هاي كمتر از ثانيه تا چندين ثانيه استفاده مي شود. در ساختمان اين تايمرها از مدارها و اجزاي الكترونيكي استفاده شده است.

در نوعي از اين تايمرها با شارژ و دشارژ شدن يك خازن بوبين يك رله كوچك تحريك مي شود. اصول ساختمان تايمر الكترونيكي بر مبناي مدار RC (خازن و مقاومت) و برحسب تاخير زماني استوار است. تنظيم اين نوع تايمرها بستگي به مقدار مقاومت سر راه خازن دارد.

در ساده ترين نوع تايمر الكترونيكي در تايمر نوع خازني، رله هنگامي وصل مي شود كه خازن شارژ بشود و ولتاژ دو سر آن برابر ولتاژ وصل رله گردد. پس از وصل رله، بار ذخيره شده در خازن روي مقاومتي كه توسط كنتاكت باز رله به دو سر خازن وصل مي شود تخليه مي گردد. در اين نوع با تغيير ظرفيت خازن مي توان زمان تايمر را تنظيم كرد.

۴- تایمر نيوماتيكي (با فشار هوا)

در اين تايمر از خاصيت ذخيره سازي و فشردگي هوا استفاده مي شود. به اين ترتيب كه رله در موقع رها شدن خيلي راحت رها مي شود وقتي كه بوبين تحريك قسمت متحرك را جذب مي كند، اهرم، قطعه اي را كه به شكل دم آهنگري است، فشار خواهد داد. هواي داخلي دم از طريق سوپاپ يكطرفه خارج مي شود. وقتي كه بوبين از تحريك خارج مي شود، فنر دم را منبسط مي كند دم، از طريق سوپاپ تنظيم، از هوا پر مي شود.

سرعت انبساط دم در رابطه با پيچ تنظيم تفاوت مي كند. وقتي كه دم به حالت عادي برگشت كنتاكت ها عمل مي كنند بنابراين بوسيله ميزان كردن پيچ تنظيم، عمل كردن كنتاكت ها را مي توان تغيير داد. كار اين زمان سنج شبيه تايمر موتوري است با اين تفاوت كه زمان سنج موتوري پس از تنظيم و وصل بوبين آن به ولتاژ شروع به كار مي كند، ولي زمان سنج نيوماتيكي پس از قطع بوبين آن از ولتاژ شروع به كار مي كند.

۵- تایمر بي متال يا حرارتي (تايمر حرارتي)

اين نوع تايمر با استفاده از خاصيت بي متال كار مي كند و در انواع رله حرارتي ذوب شونده، رله حرارتي بي متال و رله حرارتي منعكس كننده ميله اي ساخته مي شوند. زماني كه جريان از بي متال عبور مي كند گرم مي شود و پس از مدتي در اثر تغيير شكل عمل كرده مدار را قطع يا وصل مي كند. دقت اين نوع تايمر زياد نيست و آب و هواي محيط بر روي آن اثر مي گذارد.

۶- تایمر هيدروليكي 

در اين رله ها از سيستم هيدروليكي جهت تاخير در مدار استفاده مي شود. طرز كار آن طوري است كه وقتي جريان برق به رله وصل مي شود، مقداري روغن در داخل آن جابجا مي گردد. براي بازگشت روغن به محل اوليه زماني لازم است كه اين زمان را بعنوان زمان تايمر در نظر مي گيرند. اين رله ها را در مدارهاي مختلف بكار مي برند.

تایمر نرم افزاری

معرفی تایمر نرم افزاری : بسیاری از تایمر ها در حال حاضر در نرم افزار اجرا می شوند در کنترل کننده های مدرن از PLC به جای یک جعبه پر از قطعات الکترو مکانیکی استفاده می گردد (PLC یک کنترل کننده منطقی قابل برنامه برنامه ریزی می باشد) در PLC ها تایمر معمولا توسط نرم افزار ساخته شده و به کنترلر شبیه سازی شده است و در تایمر فقط یک ورودی در جدول نگه داری شده توسط نرم افزار است .

تایمر ها معمولا یک بازه زمانی مشخص شده را تا صفر می شمارد .کلیدهای زماندار که دارای ساز و کارهای اندازه گیری زمانی برای فعال سازی یک کلید هستند نیز گاهی تایمر نامیده می شوند در تایمر مکانیکی از ساعت کار برای اندازه گیر زمان استفاده می شود و این نوع تایمر معمولا با چرخاندن یک شماره به فاصله زمانی مورد نظر تنظیم می شود .

برخی از مصارف و کاربرد های تایمر ها

مناسب برای کارگاه های صنعتی، گلخانه ها، مغازه و فروشگاه و سوپر مارکت ، مرغداری ها و گاوداری ها و هزاران جای دیگر که شما نیاز به روشن و خاموش کردن وسایلی همچون لامپ و لوازم روشنایی و تابلو مغازه و ویترین و کولر(در نقش ریموت کنترل کولر آبی یا گازی با تعیین زمان) یا وسایل گرمایشی برقی مثل بخاری برقی و گرم کننده ها و دستگاه های تهویه و تصفیه آب یا هوا و پمپ آبیاری درختان و گلخانه و هزاران وسیله الکتریکی دیگر در زمان های دلخواه و مشخص یا نامشخص.

تایمرها در اصل به عنوان یک واسطه عمل نموده و بین سیم کشی دستگاه مورد نظر و جریان برق قرار گرفته و طبق تنظیمات شما در زمانهای معین شده برق آن وسیله را قطع یا وصل می کند.

تایمر پمپ آب

تایمر گلخانه و پرورش قارچ

تایمر زمان قطع و وصل برق برای مرغ‌ داری و گاوداری

پریز تایمر دار برق در مسافرت‌ها

تایمر برای مغازه‌ها و فروشگاه‌ ها

تایمر تجهیزات آزمایشگاهی

شکل زیر اجزای مختلف یک نمونه تایمر را نمایش می‌دهد

تایمر چیست تایمر چیست تایمر چیست تایمر چیست

تایمر چیست تایمر چیست تایمر چیست تایمر چیست

تایمر چیست تایمر چیست تایمر چیست تایمر چیست

منبع: ایران آتونیکس